تفاوت 1080i و 1080p یا 720i با 720p چیست؟!

تقریبا هر بار که برای استفاده از فایلی ویدیویی در اینترنت گشت و گذار داریم با پسوند حرف p و i برای دانلود و تماشای ویدیوی مربوط روبرو می شویم.

اما این دو با هم چه تفاوتی دارند؟

در واقع تفاوتی ظریف در ارسال و تفسیر ویدیوی ارسالی و دریافتی برای نمایش وجود دارد که ممکن است شما هم بارها به چشم دیده باشید اما توجه شما را برای دانستن ماجرا جلب نکرده باشد!

در واقع تصاویر 1080i و 720i با خطوطی افقی و شانه ای شکل در تصاویر پر حرکت دیده خواهند شد.

پسوند i مخفف کلمه Interlaced به معنی “در هم تنیده” است و پسوند p مخفف کلمه Progressive به معنی “پیشرفته” است.

برای درک موضوع باید هر یک را جداگانه بررسی کنیم.

Interlaced و Progressive چگونه کار می کند؟

ماجرا از زمان ارسال تصاویر ماهواره ای به صورت HD بر می گردد. در واقع از آنجا که تلویزیون ها به صورت کلی حدود 60 هرتز هستند (قابلیت نمایش 60 فریم در ثانیه دارند) و تصاویر به صورت فشرده سازی MPEG ارسال می شدند، محدودیت پهنای باندی شبکه ها فرمت Interlaced را به وجود آورد.

برای توضیح بهتر با شناخت بهتر 720p شروع میکنیم.

خوب 720p در واقع حاوی 1280×720 پیکسل با سرعت 60 فریم در ثانیه است.

این قالب در زمان شروع توسط شبکه های Fox, ABC و شبکه های خواهر خوانده آنها مانند ESPN استفاده می شد و شاید هنوز هم استفاده می شود.

از آنجا که در آن زمان دسترسی به تلویزیون های 1080(Full HD) وجود نداشت، و خصوصا نمایش مسابقات ورزشی نیازمند فریم های بیشتر در ثانیه برای تصویری روان تر و زنده تر بود، از این رو شبکه های ورزشی انتخاب عالی 720p را در دسترس داشتند.

720p ضمن داشتن تصویر HD با جزییات قابل قبول در زمان خود دارای قابلیت ارسال 60 فریم در ثانیه بود که بهترین گزینه برای شبکه های ورزشی به شمار می آمد.

اما در مقابل شبکه های خبری و فیلم و سریال وجود داشتند که جزییات تصویر به نمایش گذاشته در مقابل تعداد فریم بیشتر در ثانیه با توجه به محتویات ویدیویی فیلم و سریال ها که معمولا پا را فراتر از 24 فریم بر ثانیه بیشتر نمی گذاشتند، اهمیت بیشتری داشت.

به همین دلیل و حجم زیاد و پهنای باندی بیشتر برای ارسال 1080p ( به معنی ارسال 60 فریم تصویر در ثانیه در ابعاد 1920×1080) این نوع شبکه ها 1080i را به 1080p ترجیح دادند. واقع بینانه ماجرا هم این است که در واقعیت اهمیتی برای ارسال بیشتر از 30 فریم برای محتویات 24 فریم در ثانیه وجود نداشت.

تلویزیون های 60 هرتز چگونه تصاویر 30 هرتز را نمایش می دادند؟

در ابتدا این نکته را متذکر شویم که در تلویزیون های مدرن امروزی با توجه به پردازشگرهای پیشرفته این موضوع معمولا بدون اینکه کاربر آماتور متوجه آن شود، اصلاح و آماده نمایش می شود. در برخی نمایشگر ها هنوز هم تنظیماتی برای Deinterlacing وجود دارد که می توان اصلاح حالت شانه ای شدن تصویر را توسط تلویزیون خاموش، روشن و یا شدت آن را کم و زیاد کرد!

و اما تلویزیون های CRT (تلویزیون های با لامپ تصویر کاتودی) با ترفندی ساده از پس نمایش تصاویر Interlaced 30 هرتزی به صورت 60 هرتز بر می آمدند.

روش کار به این صورت بود که فریم اول در خطوط افقی فرد تلویزیون نمایش داده می شد و خطوط افقی زوج با فریم دوم پر می شد!
این رویه تا پایان هر ثانیه ادامه پیدا میکرد و دوباره برای ثانیه های دیگر ادامه پیدا می کرد.

نکته ای که نباید فراموش کرد این است که در واقع در این روش تصاویر در هر فریم فقط به صورت نیمی از ارتفاع پیکسلی ساخته می شدند.

برای روشن شدن ماجرا وقتی فریم ها به صورت خطوط یکی در میان نمایش داده می شوند در عمل نیمی از اطلاعات تصویری هر فریم نمایش وجود ندارد و در واقع بجای 1920×1080 در واقع 1920×540 پیکسل داریم!

این مورد برای 720i هم درست است به جای 1280×720 پیکسل، 1280×360 پیکسل برای هر فریم داریم.

1080i یا 720p، کدام بهتر است؟

با توجه به شرحی که داده شد، اگر محتوای ویدیویی مورد نظر شما یک رویداد ورزشی یا یک فیلم اکشن است قطعا 720p گزینه بهتری است. در مقابل 1080i محتوای خبری و فیلم های درام و خانوادگی و همچنین سریال های تلویزیونی خانوادگی مناسب تر است

1080p/24 چیست؟

کارگردان های مطرح سینما جیمز کامرون، پیتر جکسون و حتی راجر ابرت می خواهند فریم ها را بالاتر ببرند. اما هنوز هم بسیاری از مردم ویدیوهای 24 فریم در ثانیه را سینمایی تر می بینند. در واقع عموم مردم به تصاویر کشیده شده در صحنه های اکشن(motion blur) را برای محتوای سینمایی به تصاویر دقیق و واضح ترجیح می دهند.

ضمن اینکه فراموش نشود هنوز هم فیلم های نمایش داده شده در سینماها به صورت 24 فریم در ثانیه به نمایش در می آیند!
به همین دلیل بسیاری از فیلم های بلوری بازار به شکل Full HD 1080p/24 فروخته می شوند.

فیلم های 1080p/24 چگونه به روی تلویزیون های 60 هرتز نمایش داده می شوند؟!

پاسخ به این پرسش بیشتر به شوخی می ماند تا پاسخی علمی؟!

برای حل این مشکل، تلویزیون به محض دریافت محتوای 24 فریم در ثانیه نحوه نمایش فریم ها را تغییراتی می دهد.

به اینگونه که فریم ها را با نام گذاری حروف انگلیسی برای 24 حرف اول تصور کنید. یعنی فریم 1 حرف A، فریم 2 حرف B و همین طور تا حرف X برای فریم 24 ادامه دهید.

فریم ها توسط تلویزیون به صورت توالی 2:3 نمایش داده می شوند!

یعنی:

فریم A برای 3 بار نمایش داده می شود.
فریم B برای 2 بار نمایش داده می شود.
فریم C برای 3 بار نمایش داده می شود.
فریم D برای 2 بار نمایش داده می شود.
فریم E برای 3 بار نمایش داده می شود.
فریم F برای 2 بار نمایش داده می شود.
…
فریم W برای 3 بار نمایش داده می شود.
فریم X برای 2 بار نمایش داده می شود.

با یک جمع ساده به عدد 60 برای نمایش 60 هرتزی دست پیدا خواهید کرد!

برای درک بهتر به تصویر زیر توجه کنید.

سخن پایانی نگارنده

با توجه به پیچیدگی های فن آوری های ویدیویی و نمایشگرها، انتخاب نمایشگر با پردازشگر پیشرفته تر از برندی دارای سال ها تجربه و دانش فنی (گاهی خود برند مخترع بسیاری از فن آوری ها بوده است)، اولویتی است که هر دوست دار مالتی مدیا در سطح حرفه ای باید به آن توجه کند.

ظرافت های فنی و به تصویر کشیده شدن آن ها به صورت مستقیم به تجربه بهتر و درک شما از محتوای به نمایش در آمده تاثیر خواهد گذاشت.